ما هر روز حدودا 20,000 بار نفس می‌کشیم و هشتاد درصد از روز را در محیط‌های بسته مانند خانه یا محل کارمان سپری می‌کنیم.
از طرفی آلودگی هوا می‌تواند باعث بروز یا تشدید علائم بیماری‌های تنفسی شود و سلامتمان را به خطر بیاندازد.
در این میان یکی از بهترین‌های مقابله با عوارض جبران ناپذیر آلودگی هوا، استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا است.
اما با وجود تنوع بسیار زیاد دستگاه‌های تصفیه هوا در بازار، خرید یک دستگاه تصفیه هوا، بدون کسب اطلاعات درباره ویژگی‌های مختلف این دستگاه‌ها، کار آسانی نیست.
اگر قصد خرید یک دستگاه تصفیه هوا را داشته باشید، احتمالا دوست دارید بدانید بهترین دستگاه تصفیه هوا در ایران کدام است؟ در این مقاله چند دستگاه تصفیه هوا معرفی می‌کنیم و به سوالانی مانند موارد زیر که در ذهن دارید پاسخ می‌دهیم:
- یک دستگاه تصفیه هوا مناسب از چه نوع فیلتری استفاده می‌کند؟
- اندازه یک دستگاه تصفیه هوا چه قدر باید باشد؟
- چه برندهایی به صورت تخصصی دستگاه تصفیه هوا تولید می‌کنند؟
- در هنگام خرید دستگاه تصفیه هوا به طور کلی به چه ویژگی‌هایی بیشتر دقت کنیم؟
در ادامه با ما همراه باشید تا ابتدا با ویژگی‌های یک دستگاه تصفیه باکیفیت آشنا شویم.
یک دستگاه تصفیه هوای باکیفیت چه ویژگی‌هایی دارد؟
برای اینکه بتوانید بهترین دستگاه تصفیه هوا را با درنظر گرفتن شرایط خود انتخاب کنید، لازم است با ویژگی‌های یک دستگاه تصفیه هوا مناسب آشنا باشید.
یک دستگاه تصفیه هوا اجزای بسیار مهمی مانند فیلتر و فن دارد. در ادامه به بررسی کامل نشانه‌هایی که در خرید یک دستگاه تصفیه هوا به شما کمک می‌کنند می‌پردازیم:
فیلترها، مهم‌ترین بخش دستگاه‌های تصفیه هوا هستند
در نهایت فیلترهای دستگاه هستند که آلاینده‌های محیط را حذف می‌کنند. بنابراین مهم‌ترین بخش یک دستگاه تصفیه هوا فیلتر تصفیه هوا در آن است.
به طور کلی تصفیه هوا در این دستگاه‌ها به دو روش انجام می‌شود:
- سیستم های تصفیه هوا غیرفعال (Passive) – در این روش تصفیه، هوا توسط فن به درون دستگاه وارد می‌شود. سپس با رد شدن هوا از فیلترها، آلاینده‌ها جذب و هوای تمیز از دستگاه خارج می‌شود.
- سیستم های تصفیه هوا فعال (Active)- تصفیه هوا در این روش، داخل دستگاه اتفاق نمی‌افتد. بلکه فیلترهای دستگاه، با تولید مواد جدید و اضافه کردن آن‌ها با محیط سعی در تصفیه هوا دارند. ذرات تولید شده توسط دستگاه در هوای محیط با آلاینده‌ها واکنش نشان داده و آن‌ها را خنثی می‌کنند.
معرفی انواع مختلف دستگاه‌های تصفیه هوا
دستگاه‌های تصفیه هوا برای آنکه محیط را از آلاینده‌ها به یکی از دو روشی که در بالا گفته شد، پاکسازی کنند، از فیلترهای مختلفی استفاده می‌کنند. در واقع انواع مختلفی از این دستگاه‌ها در بازار وجود دارد:
دستگاه تصفیه هوا با فیلتراسیون سه مرحله‌ای
این نوع دستگاه‌های تصفیه هوا از روش Passive برای تصفیه هوای محیط استفاده می‌کنند.
فیلترهای استفاده شده در این دستگاه‌ها معمولا شامل فیلتر اولیه، فیلتر هپا و کربن اکتیو است.
فرآیند تصفیه در این دستگاه‌ها به این صورت است که ابتدا از طریق یک فن هوای محیط را به درون دستگاه منتقل می‌کند.
سپس با رد شدن هوای وارد شده به دستگاه، آلاینده‌ها جذب این فیلترها می‌شوند. با فیلترهای این نوع دستگاه‌ها بیشتر آشنا شویم:
فیلتر اولیه، حافظ دیگر فیلترها
اولین دیواری که آلاینده‌ها با آن برخورد دارند، فیلتر اولیه است. این فیلتر وظیفه جذب آلاینده‌های درشت مانند پرز و مو را برعهده دارد.
در این مرحله از ورود این آلاینده‌های درشت به مراحل بعدی جلوگیری می‌شود تا فیلترهای اصلی عمر و دوام بیشتری داشته باشند.
هپا، فیلتری پرطرفدار
فیلترهای الیافی هپا در صورتی که از کیفیت لازم برخوردار باشند، می‌توانند تا 99% آلاینده‌ها را جذب خود کنند.
این فیلترها ذرات بزرگتر از 0.3 میکرون را جذب خود می‌کنند. این درحالی است که چشم انسان تنها ذرات بالای 10 میکرون را می‌تواند ببیند!
بسیاری از برندهای معتبر تولیدکننده دستگاه‌های تصفیه هوا نیز از همین فیلترها برای تصفیه هوا استفاده می‌کنند. یکی از این برندهای معتبر IQ Air است که از تولیدکنندگان باسابقه در این حوزه به شمار می‌رود.
در ایران نیز برندهایی به صورت تخصصی دستگاه تصفیه هوا تولید می‌کنند، از فیلتر هپا برای تصفیه هو استفاده می‌کنند. برای مثال می‌توان به دستگاه تصفیه هوا نوجان اشاره کرد.
در نظر داشته باشید، هنگام خرید دستگاهی که از این نوع فیلترها استفاده می‌کند، فریب تبلیغات برخی از تولیدکنندگان را نخورید! چراکه برخی از فروشندگان ادعا می‌کنند فیلترهای هپایی در بازار وجود دارد که قابل شست و شو هستند.
در صورتی که فیلتر هپا دارای ظرفیت مشخصی است و پس از پایان عمرش نیاز به تعویض دارد.
فیلترکربن اکتیو، جاذب آلاینده‌های شیمیایی
فیلتر کربن اکتیو به عنوان مکملی برای فیلتر هپا استفاده می‌شود. فیلترهای کربن اکتیو آلاینده‌های شیمیایی، بوها و گازها را جذب می‌کند. درست مثل فیلتر هپا، ذراتی که توسط این فلیتر جذب می‌شود به محیط برنمی‌‌گردد.
به طور کلی در فرآیند تصفیه هوای این نوع دستگاه‌ها (فیلتراسیون صرف) هیچ نوع ماده جدیدی به محیط اضافه نمی‌شود. بنابراین در صورت کیفیت مناسب ساخت دستگاه و فیلترها، می‌تواند انتخاب بسیار مناسبی برای مصرف خانگی باشد.
دستگاه‌های تصفیه هوا با فیلتر لامپ UV
در این نوع دستگاه‌های تصفیه هوا فرآیند تصفیه به روش Active است. یعنی ذرات معلق موجود در هوا وارد دستگاه تصفیه هوا نمی‌شوند.
بلکه دستگاه با اضافه کردن یک ماده جدید تلاش می‌کند ماهیت آلاینده‌ها را تغییر داده و آن‌ها را به ذراتی بی‌خطر تبدیل کند.
به طور خلاصه عملکرد کلی این نوع دستگاه‌ها به این صورت است:
ابتدا نور لامپ UV به سطح فیلتر می‌تابد. سپس مولکول های گازی آلاینده با ذراتی تولیدشده توسط دستگاه واکنش می‌دهند و به مولکول های بی‌خطر تبدیل می شوند.
فرآیندی که ممکن است با اثرات جانبی همراه باشد. چراکه وقتی ذرات آلاینده واکنش می‌دهند، ممکن است فرآیند این واکنش ناقص اتفاق بیوفتد.
اگر واکنش به صورت کامل انجام نشود، ممکن است مولکول‌های آلاینده به ذرات ناشناخته یا خطرناک تبدیل شوند. موضوعی که احتمالا عوارض نامشخص و حتی خطرناکی را در پی دارد.
کاربرد اصلی لامپ UV برای از بین بردن باکتری‌ها و ویروس‌ها است. با توجه به اینکه استفاده از این نوع دستگاه‌ها در خانه ممکن است خطرات جانبی را به همراه داشته باشد، به نظر می‌رسد استفاده از این نوع دستگاه‌ها در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مناسب‌تر باشد.
اندازه و فن دستگاه تعیین کننده میزان قدرت آن است
همانطور که گفته شد، در دستگاه‌هایی که از روش Passive و فیلترهپا برای تصفیه هوا استفاده می‌کنند، وجود یک فن برای مکش هوا به داخل دستگاه نیاز است.
بنابراین فن دستگاه تصفیه هوا، میزان قدرت یک دستگاه تصفیه هوا را تعیین می‌کنند. هرچه فن قدرت و کیفیت بیشتری داشته باشد، هوای اتاق با سرعت بیشتری تصفیه می‌شود.
در این میان برای آنکه از یک فن باکیفیت در دستگاه تصفیه هوا استفاده شود، باید اندازه دستگاه تصفیه هوا به قدر کافی بزرگ باشد تا فن به خوبی در دستگاه جاگذاری شود.
بسیاری از دستگاه‌های تصفیه هوایی که اندازه کوچکی دارند، احتمالا از فن‌های ضعیف‌تری استفاده می‌کنند.
همچنین فیلترهایی که ظرفیت بالایی دارند، معمولا اندازه بزرگتری دارند که در دستگاه‌های کوچک امکان استفاده از آن‌ها وجود ندارد.
بنابراین سعی کنید دستگاهی با اندازه متناسب را انتخاب کنید.
دستگاه تصفیه هوایی را انتخاب کنید که با اقلیم محل زندگیتان سازگار باشد
نوع آلودگی در هر شهری متفاوت است. طراحی یک دستگاه تصفیه هوا باید برای اقلیم محل زندگی شما مناسب باشد.
برای مثال آلودگی شهر اهواز منشا طبیعی دارد و از جنس گرد و خاک درشت (PM10) و ریز (PM2.5) است.
در حالی که آلودگی هوا در شهر تهران از نوع PM2.5 و نتیجه ترافیک زیاد در این شهر است. در عسلویه بخش زیادی از آلودگی را گاز های شیمیایی و با منشا صنعتی تشکیل می‌دهند.
در بازار ایران، دستگاه‌های وارداتی وجود دارند که برای اقلیم کشور تولیدکننده این دستگاه‌ها طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها ممکن است بازدهی موردنظر را در اقلیم کشور ما نداشته باشند.
توصیه ما این است که دستگاهی را انتخاب کنید که با اقلیم محل زندگی شما سازگار کافی داشته باشد. دستگاه‌هایی که در ایران تولید می‌شوند معمولا این ویژگی را در فرآیند تولید در نظر می‌گیرند.
همچنین لازم است دستگاهی را انتخاب کنید که مشکلی جهت تامین فیلترها در بلندمدت را نداشته باشد. برخی از برندهای ایرانی متخصص در بازار این مشکل را نیز حل کرده‌اند.
نیازی نیست به امکانات جانبی دستگاه‌ها توجه کنید!
دستگاه تصفیه هوا مانند تلویزیون یا یخچال خانه نیست که هر روز با آن سر و کار داشته . باشید. امکانات جانبی این دستگاه‌ها چندان تاثیری روی عملکرد آن‌ها نخواهند داشت.
بنابراین فریب زرق و برق برخی از دستگاه‌ها را نخورید و به خاطر داشته باشید دستگاه تصفیه هوایی مناسب است که هوای خانه را با بیشترین بازدهی ممکن پاکسازی کند
:در ادامه به بررسی هر یک از آن‌ها می‌پردازیم
حالت شب، خوابی آسوده را فراهم می‌کند
صدای دستگاه‌های تصفیه هوای خوش‌ساخت معمولا قابل شنیدن نیست! این دستگاه‌ها در حدود 30 تا 40 دسیبل صدا تولید می‌کنند. این میزان صدا به اندازه‌ای است که اگر تمامی صداهای خانه قطع شود، به سختی قابل شنیدن است.
با این حال ممکن است شما جزو افرادی باشید که به صدای محیط در هنگام خواب بیشتر حساسیت نشان می‌دهید.
این امکان به شما کمک خواهد کرد تا با خیالی آسوده بخوابید و با فعال کردن این حالت دستگاه با دور فن پایین تری به کارش ادامه می دهد تا دیگر به هیچ عنوان صدایی تولید نشود
دستگاه تصفیه هوا نیازی به سنسور ندارد
یکی از امکاناتی که تبلیغات زیادی برایش انجام می‌شود و معمولا هم مورد استقبال خریداران واقع می‌شود، وجود سنسور در دستگاه‌های تصفیه هوا است.
این در حالی است که درباره عملکرد این برخی از این سنسورها، شک و شبهاتی وجود دارد
چراکه این سنسورها برای تشخیص میزان آلودگی تنها هوای اطراف دستگاه را معیار قرار می دهد و اگر به طور مثال هوای اطراف دستگاه تمیز باشد اما چند متر آن طرف‌تر در نزدیکی آشپزخانه هوا آلوده باشد، دستگاه تشخیص درستی نمی‌دهد و دور فن کاهش می‌یابد
البته سنسورهایی هم وجود دارند که دور از دستگاه تصفیه هوا گذاشته می‌شوند تا سنجش دقیقی از میزان آلودگی موجود در محیط صورت بگیرد. اما به دلیل قیمت بسیار بالای این سنسورها، استفاده از آن‌ها برای تولیدکنندگان صرفه اقتصادی ندارد
بنابراین به نظر می‌آید دستگاه تصفیه هوا، بدون مزاحمت سنسور کار خود را با کیفیت بهتری انجام می‌دهد؛ علاوه بر آن واقعیت این است که دستگاه‌های تصفیه هوا مصرف برق معادل یک لامپ کم مصرف دارند و کم و زیاد شدن دور فن تاثیر زیادی در فرآیند تصفیه ندارد.
کنترل از راه دور، دیگر امکان دستگاه‌ها
دستگاه‌های تصفیه هوا معمولا یک کنترل از راه دور نیز دارند
اما لازم است بدانید، همانطور که قبلا هم اشاره شد، این دستگاه‌ها تنها به یک تنظیم اولیه نیاز دارند و پس از آن باید بدون نیاز به تنظیم دستی ما، کار خود را در طول روز انجام دهند.
بررسی 4 دستگاه تصفیه هوا از برندهای مختلف
ویژگی‌های مهم یک دستگاه تصفیه هوا را مورد بررسی قرار دادیم. حالا در ادامه این مطلب به دو دستگاه تصفیه هوا را معرفی می‌کنیم که از کیفیت بسیار خوبی برخوردار هستند:
برند مطرح IQ Air
IQ Air از تولیدکنندگان قدیمی دستگاه‌های تصفیه هوا به شمار می‌رود. دستگاه‌های تصفیه هوای این برند، از کیفیت بسیار زیادی برخوردارند.
در دستگاه‌های تولیدشده توسط این شرکت از فیلترهای هپا و کربن اکتیو مرغوب استفاده می‌شود و کیفیت هوای خروجی این دستگاه‌ها نیز بسیار بالا است.
متاسفانه این دستگاه‌ها به دلیل شرایط تحریم، در بازار ایران پیدا نمی‌شوند. ضمن اینکه اگر بتوانید از این برند دستگاهی برای خرید پیدا کنید، احتمالا هزینه بسیار زیادی را باید بابت آن بپردازید.
دستگاه تصفیه هوای نوجان N300
دستگاه‌های تصفیه هوایی که توسط نوجان تولید می‌شود، همانطور که خودشان عنوان می‌کنند، نتیجه باور مهندسی ایرانی است.
دستگاه تصفیه هوای نوجان نیز با تکیه بر دانش بومی، برای اقلیم کشور ایران طراحی شده است.
فیلترهای هپا و کربن اکتیو موجود در دستگاه‌های برند نوجان از استانداردهای اروپایی برخوردارند و ظاهرا مشکلی برای تامین فیلترها در بلندمدت هم ندارد. چراکه امکان مونتاژ این فیلترها در کشور خودمان به دست متخصصین این شرکت وجود دارد.
دستگاه تصفیه هوای LG Air Purifier AS70GPWF1
ال جی تولیدکننده معروف انواع لوازم خانگی است. در واقع به صورت تخصصی به تولید دستگاه تصفیه هوا نمی‌پردازد. این عامل باعث شده تا این مدل از دستگاه‌های تصفیه هوای این شرکت، که از مدل‌های مهم تولید شده توسط این شرکت به شمار می‌رود، نسبت به دستگاه‌هایی که توسط شرکت‌های متخصص این حوزه ساخته می‌شود، ضعف‌های زیادی داشته باشد.
ال جی ادعای قابل شست و شو بودن فیلتر هپا را مطرح می‌کند. هرچند که ممکن است با شست و شوی این فیلتر ها ذرات بسیار بزرگی که از مرحله اول تصفیه دستگاه عبور کرده اند، از روی فیلتر پاک شوند اما این اتفاق به معنای قابل استفاده بودن ها پس از تمام شدن ظرفیتشان نیست!
این مدل از دستگاه‌های ال جی با طراحی ساده و با یک رنگ عرضه گردیده است. بدنه در این مدل از دستگاه‌های این برند چندان با معیار های زیبایی سازگاری ندارد.
از نقاط قوت این دستگاه می توان به وجود تایمر اشاره کرد که قابلیت استفاده از آن با زمان بندی دلخواه را فراهم می سازد.
دستگاه تصفیه هوای هانی ول Airtouch P
هانی ول هم از تولیدکنندگان قدیمی دستگاه تصفیه هوا به شمار می‌آید. یکی از محصولات پر فروش بازار هم همین مدل Airtouch P است که طراجی و ظاهر مناسبی دارد.
در این دستگاه هانی ول هم از فیلترهای هپا و کربن اکتیو خوبی استفاده می‌شد. اما مشکل این فیلترها ظرفیت کمتر نسبت به دستگاه‌های رقیب است. مثلا درحالی که دستگاه هانی ول 3000 ساعت ظرفیت فیلتر دارد، دستگاه نوجانی که قبلا معرفی کردیم، 6000 ساعت ظرفیت دارد.
این دستگاه مانند سایر دستگاه‌های طیف قیمت خودش از فن نسبتا مناسبی استفاده می‌کند.
در کل Air touch P هانی ول دستگاه خوبی است، اما در این طیف قیمت به نظر می‌رسد اما با توجه به وارداتی بودنش و اینکه دستگاه برای اقلیم ایران طراحی نشده، ظرفیت فیلتر کمتر و وارداتی بودن فیلترها، گزینه‌های بهتری نیز در بازار وجود دارد.
جمع بندی
واقعیت این است که نمی‌شود بهترین دستگاه تصفیه هوا در بازار ایران را انتخاب کرد! چراکه هیچ مرجع معتبری تمام دستگاه‌های تصفیه هوای موجود در بازار ایران را با یکدیگر مقایسه نکرده تا بتواند لیستی از بهترین‌ها انتخاب کند.
اما با توجه به بررسی‌های ما به نظر می‌رسد از میان چهار دستگاهی که معرفی شد، دستگاه نوجان با توجه به آنکه برای اقلیم کشور ما طراحی شده، ظاهر زیبایی دارد و از فیلترهای مناسبی باظرفیت بالایی استفاده می‌کند، گزینه مناسبی باشد.
در نهایت به خاطر داشته باشید، انتخاب شما هر برندی می‌تواند باشد. اما شرط باکیفیت بودن دستگاه تصفیه هوا، استفاده از فیلتر و فن مناسب، طرحی متناسب با اقلیم و کیفیت ساخت مناسب است.